Beste BUDAN
İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi koleksiyonundan çıkartılan Erzurum’a ait toplam 46 fotoğraf, “II. Abdülhamit’in Yıldız Albümleri’nde Erzurum” başlığı ile Atatürk Üniversitesi’nin ardından İstanbul Üniversitesi’nde ziyaretçileri ile buluşturuldu.
İstanbul Üniversitesi Rektörlük Binası Sergi Alanı’nda yapılan serginin açılışında ilk olarak İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Suat Gezgin, konuşmasını gerçekleştirdi.
Prof Dr. Gezgin, “Osmanlı Devleti’nde fotoğrafın gelişmesinde ve yaygınlaşmasında Sultan II. Abdülhamit özel bir yere sahiptir. II. Abdülhamit sayesinde fotoğrafçılık ticari bir olgu olmanın ötesine geçerek hem sanatsal bir forma dönüşmüş hem de resmi bir kimlik kazanarak görsel belge niteliğine bürünmeye başlamıştır. Abdülhamit’in devleti yönettiği Yıldız Sarayı, yönetim işlevinin yanı sıra sanatsal eğitimin verildiği ve üretimin yapıldığı bir mekân olarak da kullanılmıştır. Saray’da tiyatro, basımevi, fotoğraf atölyesi, resim galerisi ve müzik salonu gibi sanatsal mekânlar oluşturulmuştur” diye konuştu.
“Osmanlı’nın Dört Bir Yanından, Yüzlerce Albüm, Büyük Bir Görsel Arşiv Ortaya Çıkartmıştır”
II. Abdülhamit’in fotoğraf alanında oluşturduğu asıl büyük etkinin albüm çalışmalarıyla gerçekleştirmiş olduğuna değinen Prof. Dr. Gezgin, “Fotoğrafı âdeta bir kültürel gösterge olarak değerlendiren II. Abdülhamit’in isteği üzerine, Osmanlı’nın dört bir yanından çekilen fotoğraflardan oluşan yüzlerce albüm, büyük bir görsel arşivin ortaya çıkmasını sağlamıştır” dedi.
Bu albümlerin en ünlüleri ise Yıldız Albümleri olduğunu söyleyen Prof. Dr. Gezgin, “Bu albümlerin arasından, içinde 1200’den fazla fotoğrafın bulunduğu 36 tanesi, Washington Kongre Kitaplığı’ndadır. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi’nde ise içinde 36 bin 535 fotoğraf bulunan 911 albüm, günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır” diye konuştu.
“Yıldız Albümlerinde Erzurum, sergisinin içeriğini oluşturan Erzurum fotoğrafları, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi koleksiyonunda yer alan fotoğraflardır. Koleksiyonda Erzurum’a ait toplam 46 fotoğraf yer almaktadır” diyen Prof. Dr. Gezgin, bu fotoğrafların üçü genel görünüm fotoğrafı şeklinde olduğunu, şehri kuzey, güney ve doğudan çevreleyen tepe ve yükseltilerden çekilen fotoğraflarda kuşbakışı olmasa da neredeyse şehrin tamamı görüldüğünü belirtti.
Prof. Dr. Suat Gezgin’in ardından konuşan İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ergün Yolcu konuşma yaptı. Prof. Dr. Yolcu, “Suat Hocamızın yıllardır yapmış olduğu her büyük projesinde gerek asistanları gerek hocaları için iyi bir ışık tutmuştur” dedi.
Suat Hoca denildiğinde hemen akla Erzurum’un geldiğini ifade eden Prof. Dr. Ergün Yolcu, “Suat hocamızla yıllar önce yapmış olduğumuz bir gezi ile Erzurum’u daha iyi anladım” diye konuştu.
Prof. Dr. Ergün Yolcu’nun ardından İstanbul Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Sedat Murat, konuşmasını gerçekleştirdi.
Üniversiteyi Erzurum’da okuduğunu ancak yıllar sonra gittiğinde üniversite yıllarındaki Erzurum’dan geriye hiçbir şey kalmadığını ifade eden Prof. Dr. Murat, “Fotoğraflar olmasa eski Erzurum’u hatırlamamız mümkün olmazdı” dedi.
Prof. Dr. Murat, “II. Abdulhamit, hakkında çok şey söylenen bir padişahtır. Osmanlı topraklarından bir karış dahi vermeyen bir lider olmanın dışında çok renkli bir simaya sahip, sanatçı bir kişiliğe de sahipti” diye konuştu.
Fotoğrafların tarihe ışık tuttuğuna vurgu yapan Prof. Dr. Murat, “Bu sergide Erzurum’un eski halini görüp tarihe bir yolculuğa çıkacağız” diyerek sözlerini noktaladı.
