Yenikapı Batıkları Kazısı ve Konservasyon Projesi kapsamında Theodosius Limanı’nda gün ışığına çıkan “Yenikapı 12” adlı batığın replikası, rekonstrüksiyon çalışmaları sonrasında Rahmi M. Koç Müzesi’nde sergilenmeye başladı.
Marmaray ve Metro Projeleri kapsamında Yenikapı’da yürütülen arkeolojik kazılar sırasında bulunarak replikası yapılan “Yenikapı 12” teknesinin sergilenmeye başladığı Rahmi M. Koç Müzesi’nde 22 Şubat’ta basın toplantısı düzenlendi. Basın toplantısında İÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak, İÜ Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi ve Yenikapı Batıkları Projesi Başkanı Prof. Dr. Ufuk Kocabaş ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürü Rahmi Asal konuşma yaptılar.
“İstanbul’un Tarihini Çok Daha Eskilere Götüren Sonuçlara Ulaşıldı”
Prof. Dr. Ak, İstanbul Üniversitesi’nin arkeolojik çalışmalara, kültür ve sanat çalışmalarına önem veren, sanat eserlerinin korunmasını ve sanat ruhunun yaygınlaşmasını öncelikli hedef haline getiren bir kurum olduğunu belirterek şunları dile getirdi: “Bugün burada, büyük bir projenin çıktısıyla birlikteyiz. Yenikapı Kazıları, şehir çalışmaları içerisinde değerli tarih ve sanat eserlerini içeren çalışmalardan biriydi. Ne mutlu ki bu çalışmalara İstanbul Üniversitesi Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü çalışanları da dâhil oldular ve İstanbul’un tarihini çok daha eskilere götüren kıymetli sonuçlara ulaştılar.” Bu çalışmalar sonucunda oldukça önemli somut malzemelere ulaşıldığını kaydeden Prof. Dr. Ak, bunların en güzel örneklerinden birinin Yenikapı 12 batığı olduğunu belirtti. “Bu eseri, bu nostaljik değeri korumak amacıyla çok gayret ettik. Nitekim bu güzel ortamı bize Rahmi M. Koç Müzesi sağlamış oldu” şeklinde konuşan Prof. Dr. Ak, Rahmi Koç’a ve tüm Koç ailesine İstanbul Üniversitesi adına teşekkür ettiklerini söyledi.
“Geleceğe Emin Adımlarla Yürümek İçin Geçmişten İlham Alınmalıdır”
Rahmi M. Koç müzesini ziyarete gelen öğrenciler ile hatıra fotoğrafı çektiren Prof. Dr. Ak, öğrencilerin Yenikapı 12 batığına olan büyük ilgisinin bir gerçeği ortaya koyduğunu vurgulayarak şöyle konuştu: “Geleceğe emin adımlarla yürüyeceksek, bu ancak geçmişten aldığımız ilham ile mümkün olabilir. Burada gördüğümüz her şey de bir noktada bizim hafızamız diyebiliriz. Ne mutlu ki çok güçlü bir hafızaya sahip olduğumuz açık. Bu hafızaya çok değerli bir hatıra kattığımız için biz de bunun sevincini yaşıyoruz.”
Gemiyi Yaklaşık 400 Bin Ziyaretçi Fotoğrafladı
Prof. Dr. Ak’ın ardından Prof Dr. Kocabaş konuşmasını gerçekleştirdi. YK12’nin İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin yürüttüğü Marmaray kazıları sırasında 2007’de bulunduğunu belirten Prof. Dr. Kocabaş, İstanbul Üniversitesi ile Arkeoloji Müzeleri arasında bir protokol yapıldığına değinerek ifadelerini şöyle sürdürdü: “Protokol sonrasında İstanbul Üniversitesi bu batığın belgeleme, yerinden kaldırılma ve yapım teknolojisi üzerine çalıştı. Daha sonra, Dr. Öğr. Üyesi Işıl Özsait bir doktora tezi kapsamında geminin rekonstrüksiyonunu çalıştı. Bunun ardından üniversitemizin partneri olduğu bir Avrupa Birliği projesiyle geminin imalatını fonladık ve geminin inşaatına başladık.” Geminin yaklaşık bir buçuk yılda tamamlanarak 2017’de Tuzla’da denize indirildiğini kaydeden Prof. Dr. Kocabaş, geminin bir müddet sonra İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne taşındığını söyledi ve şunları aktardı: “Gemi, yaklaşık 400 bin ziyaretçinin, fotoğraflarını çektiği ilgi odağı objelerden bir tanesi oldu. Şu anda da Rahmi Koç Müzesi’ne sergilenmesi için getirdik.”
“Kazı Esnasında Farklı Arkeolojik Objelerle Karşılaştık”
Prof. Dr. Kocabaş’ın ifadelerini tamamlamasından sonra Rahmi Asal söz aldı. Asal, Yenikapı Batıkları Kazısı ve Konservasyon Projesi’nde ortaya çıkan eserler ile ilgili en zorlayıcı konunun bu eserlerin korunması olduğunu belirtti. İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin kent arkeolojisi, kurtarma kazıları ve benzeri müze kazıları konusunda uzmanlaşmış durumda olduğunu kaydeden Asal, “Bu kazıya başladığımız zaman gördük ki bu konu çok özel bir konu. Çünkü kazı esnasında normal arkeolojik objelerden çok farklı objelerle karşılaştık” diye konuştu. Asal, bu sırada yardım isteyebilecekleri tek mecranın İstanbul Üniversitesi olduğunu dile getirerek, çok güzel bir iş birliği ile önemli eserlerin ortaya çıktığını vurguladı ve “Bu eserler, bu tarih bizim ve onları korumak bizim görevimiz” ifadelerini kullandı.
İstanbul Arkeoloji Müzeleri Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen Yenikapı Batıkları Kazısı ve Konservasyon Projesi kapsamında, Theodosius Limanı’nda yükü ile birlikte keşfedilen YK12’nin rekonstrüksiyonu için Avrupa Birliği’nden finansal destek sağlanırken, rekonstrüksiyon, “Karadeniz Havzasında Sınır Ötesi İş Birliği Programı 2007-2013” için uygulanan “LIMEN: Ege’den Karadeniz’e Kültürel Limanlar” başlıklı proje etkinlikleri kapsamında gerçekleştirildi.
İstanbul Üniversitesi adına Yenikapı Batıkları Kazısı ve Konservasyon Projesi’nin başkanlığını yürüten Prof. Dr. Ufuk Kocabaş ve İÜ Edebiyat Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Işıl Özsait Kocabaş başkanlığındaki ekip tarafından ortaya çıkarılan YK12, içinde bulunan bir sikkeye göre MS 9. yüzyıla tarihlenen ve kıyı denizciliği yapan küçük bir ticaret teknesi olma özelliği göstermektedir.
YK12 Rekonstrüksiyonu, MS 9. yüzyıla ait bir ticaret teknesinin, orijinal biçim ve boyutlarında anlaşılabilmesini sağlamakla birlikte, bundan sonraki çalışmalara yol göstermesi açısından da önemli bir bilimsel çalışmadır.
