Halil SAÇ, Merve TOKAZ, Aylin AY, Mehmet TOSUN
Fotoğraf: Hüseyin ESKİN
KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi Öncülüğünde Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un katılımlarıyla, İbni Haldun Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Ticaret üniversitesi, Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, SETA Vakfı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi işbirliği ile “Toplumsal Cinsiyet Adaleti: Demografik Dönüşüm ve Kadın” konulu kongre 7 Mart’ta İstanbul Üniversitesi Rektörlük Binası Mavi Salon’da gerçekleşti.
Kadın konusu ele alınarak yeni çalışmaların yapılmasına katkı sağlamak, kadın çalışmaları alanında yapılan araştırmaları bir araya getirerek üretilen bilgi birikimini yaygınlaştırmak amacıyla düzenlenen Kongre’de açılış konuşmasının ilki KADEM Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Saliha Okur Gümrükçüoğlu tarafından gerçekleştirildi.
Bakan Zümrüt Selçuk, “Kadınlarımızı Hayatın Her Alanında Görmek İstiyoruz”
İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak, konuşmasında kadının toplumdaki yerine dikkat çekti. Ardından İstanbul Bangladeş Başkonsolos’u Mohammad Monirul Islam Bangladeş’te kadınların önemli ve saygıdeğer bir yere sahip olduğunu belirterek kadınların her alanda güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı. Açılış konuşmalarından sonuncusunu Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk yaptı. Selçuk “Kadın ve erkek rakip değildir. Kadınlarımızı hayatın her alanında görmek istiyoruz. Toplumsal süreçte kadını etkin görmeliyiz” sözleriyle kadınların başarılı olmalarını amaçladığını dile getirdi.
Açılış konuşmaları sonunda KADEM’de yaptıkları çalışmalarla ilk üçe giren bildirilerin sahipleri Fatma Kızılelmas Mezarcı, Prof. Dr. Serpil Aytaç, Dr. Ögr. Üyesi Gülşen Çetin Aydın, Doç. Dr. Birsen Karaca, Dr. Öğr. Üyesi Yasemin Urgancı ve Mehtap Akçapınar’a ödülleri verildi.
“Annelik Algısı Değişti”
Hakkari Üniversitesi’nden Dr. Yurdagül Boğar “Türk Toplumunda Aile Yapısı Üzerine Yapılan Araştırmaların Tematik Olarak Değerlendirilmesi” konulu sunumunu gerçekleştirdi. Boğar, Türk toplumunda aile yapısı ve aile yapısında meydana gelen değişim ve dönüşümlerden yola çıkarak bu alanda yapılması gereken çalışmalara yönelik bilgiler verdi. Medeniyet Üniversitesi Sosyal Hizmet Bölümü Arş. Gör. Zehra Zeynep Sadıkoğlu, “Geç Modern Koşullarda Yoğun Anneliğe Dair Kısa Bir Değerlendirme” konulu sunumunu gerçekleştirdi. Türkiye’de geçmişten günümüze kadar yapılan araştırmalarda son kırk yılda toplum tarafından “annelik” algısının değişmiş olduğuna dikkat çeken Sadıkoğlu, ”Özellikle son dönemde artan kadın hareketleri bu algının değişmesindeki etkenlerden biridir” diyerek değişimin paralel olduğunu ifade etti. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden Dr. Murat Yılmaz’ın “ Türk Modernite Çatışmasında Türk Aile ve Evlilik Değerlerinin Değişimi” konulu sunumunu gerçekleştirdi. Dr. Yılmaz, günümüzdeki din ve değerlerin dönüşümünün topluma etkilerini değerlendirdi.
En Büyük Amaç Farkındalık Yaratmak
Salon B’ de “Toplumsal Cinsiyet ve Kadın İstihdamı” konulu oturum, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Elif Hobikoğlu moderatörlüğünde gerçekleşti. “Toplumsal Cinsiyet Farkındalığı Eğitiminin İşçi Kadınların Toplumsal Cinsiyet Rol Tutumlarına Etkisi” konulu oturumda, toplumsal cinsiyet farkındalıklarının belirli eğitimlerle arttırılmasına yönelik çalışmalar ele alındı. Konuşmacılar arasında, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Halk Sağlığı Hemşireliği Bölümü öğretim Üyesi İlknur Aydın Avcı, 19 Mayıs Üniversitesi Kadın ve Aile Araştırmaları Anabilim Dalı Arş. Gör. Senem Gürkan, 19 Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Halk Sağlığı Hemşireliği Arş. Gör. Özge Öz Yıldırım ve 19 Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Halk Sağlığı Hemşireliği Bölümü Arş. Gör. Dilek Çelik Eren yer aldı.
“Aile Danışmanlık Hizmetleri 81 İlde Ücretsiz Olarak Veriliyor”
Kongrenin ikinci oturumu A Salonu’nda “Dönüşümün Karşısında Ailenin Desteklenmesi” başlığıyla devam etti. Moderatörlüğünü Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Kevser Şerefoğlu Danış’ın yaptığı oturum Rahime Beder Şen’in sunumu ile başladı. Beder Şen, evlilik öncesi dönemden itibaren çiftlere evlilik ile ilgili danışmalık hizmet ve eğitimlerinin verilmesi gerektiğini belirtip, “Evliliğin kurulması ve işleyişinde çiftlerin muhtemel sorunlarına çözüm üretilebilmesi için aile danışmanlığı ve boşanma süreci danışmanlığı gibi hizmetler çok önemli. Danışmanlık hizmetleri 81 ilde il müdürlükleri tarafından ücretsiz olarak verilmektedir” dedi.
Sorunlar Daha Derinden Ele Alınmalı
Necla Koytak, “İnsani Değerlerin Yeniden İnşası İçin Her Anne Bir Okul” başlıklı sunumunda, toplumsal değişim sürecinde kadının toplumsal değişmenin odağında yer alan bir figür olduğuna değinip, “Kadın sorunlarını daha derinden ele almalıyız. Şu anda dünyanın ihtiyacı olan şey merhamettir. Kadının özünde olan bu değerlere önem vermeliyiz” sözlerini sarf etti. KADEM’in başlattığı Aile Eğitim Programları’na değinen Esra Yaman ise, “Modüler olarak tasarlanan program eğitim, sağlık hukuk ve medya gibi alanlardan oluşuyor” sözlerini sarf edip verilen eğitimleri örneklerle açıkladı.
Evde Bakım Hizmetleri Hastaya Moral Veriyor
B Salonu’nda ise “Yaşlılık ve Yaşlı Bakımı” başlığı altında, İbni Haldun Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Duygu Dinçer moderatörlüğünde sunumlar yapıldı. Kuşaklararası dayanışmayı ele alan Prof. Dr. Emine Özmete, “Yaptığımız araştırma sonucunda yaşlıların daha çok oğulları ile görüşüyor ve en sık görüştükleri çocukları ile aynı ev, apartman veya şehirde oturuyor” dedi. Dr. Öğr. Üyesi Gülşen Çetin Aydın ise evde yaşlı ve hasta bakım hizmetleri hakkında bilgi verip evde bakım hizmetlerinin hastalara konforlu bir tedavi süreci sunduğuna ve hastaya moral verdiği üzerinde durdu.
Yaşam Kalitesini Yükseltebiliriz
Dr. Kemal Aydın, “Aktif Sağlıklı Yaşlanma” başlığı altında sunumunu gerçekleştirdi ve “Güçlü Kadınlar Sağlıklı Yaşlılar” projesi üzerine bilgiler verdi. Uzm. Dr. Ümit Atman ise, evde sağlık hizmeti uygulamalarının öneminin her geçen gün arttığından söz edip, “Evde sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi kadar kişilerin beklentilerinin karşılaması da son derece önemlidir. Böylelikle bireylerin, kendi ortamlarında gereksinimlerine göre sağlık hizmetlerini planlayarak, onları rehabilite edip, yaşam kalitesini yükseltebiliriz” dedi.
İkinci oturum kapsamında sunum yapanlara katılım sertifikalarını A Salonu’nda Sümeyye Erdoğan Albayrak, B Salonu’nda ise Kadem Başkanı Dr. Saliha Okur Gümrükçüoğlu verdi.
İnanç Tabanlı STK’lar Büyük Çoğunluğu Oluşturuyor
Kongrenin son oturumu A Salonu’nda İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Fatih Aysan’ın moderatörlüğünde “Göç ve Sosyal Politikalar” başlığı altındaki sunumlarla başladı. Prof. Dr. Nuri Tınaz, Suriyeli sığınmacılar örneği üzerinden inanç tabanlı sivil toplum kuruluşlarının (STK) rolünü ele aldı. Prof. Dr. Tınaz, “İnanç Tabanlı STK’lar, birçok yerde sivil toplum kuruluşlarının büyük çoğunluğunu oluşturmaktadır ve önemli rollere sahiptirler” dedi.
Kadınlar Kilit Bir Rol Oynuyor
Suriyeli sığınmacılar ve sosyal hizmet konusuna değinen Gülşen Akalın, “Suriyeli sığınmacılara eğitim ve sağlık gibi birçok alanda hizmetler verilmektedir. Bunların yanı sıra toplumsal uyumu desteklemek adına projeler gerçekleştirilmektedir” ifadelerine yer verdi. Sığınmacılara yönelik yardım yapan STK’larda çalışan kadınların öneminden bahseden Fatma Kızılelmas Mezarcı, “Düzce’de 2016 yılında kurulan vakıf ile sığınmacı kadınların sorunları ve ihtiyaçları üzerine araştırmalar ve çalışmalar yapılmaktadır. Çalışmalarda sığınmacıların tespit edilmesi ve sosyal ilişkiler kurulmasında kadın çalışanlar kilit bir rol oynuyor” sözlerini sarf etti.
Mehtap Kutlu ise Suriyeli sığınmacıların makroekonomiye etkisi konusunda sunum yapıp ekonomiye olan etkileri üzerinde durdu. Kutlu, “Suriyeliler Şanlıurfa, Gaziantep ve Kilis gibi birçok kentte üretim ve istihdama katılmaktadırlar” dedi.
B Salonu’nda ise “Kadın Sağlığı ve Doğum” başlığı altındaki sunumlara Kadın Sağlıkçılar Dayanışma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Gülhan Cengiz moderatörlük yaptı. Normal doğum oranının arttırılmasında ebeliğin rolünü anlatan Mehtap Akçapınar, “Normal doğum oranlarının arttırılması için aile sağlığı birimlerinde çalışan ebe sayısının arttırılması ve normal doğumu destekleyici eğitimler yapılmalıdır” ifadelerine yer verdi.
Kadınlar Daha Fazla Stres Yaşamaktadırlar
Arş. Gör. Sultan Özkan Şat, toplumsal cinsiyet rolü ve kısırlık ilişkisini anlatan sunumunda, “Kadınlar kişisel alanda erkeklere nazaran daha fazla stres yaşamaktadırlar ancak genel anlamda toplumsal cinsiyet rolü tutumları ile stres yaşama durumu arasında istatiksel açıdan anlamlı bir ilişkisi olmadığı sonucu araştırmamızda tespit edilmiştir” sözlerini sarf etti.
Oturumun son konuşmacısı olan Doç. Dr. Şengül Yaman Sözbir ise toplumsal cinsiyet rolleri ve hemşirelikte profesyonellik ilişkisini anlattı. Doç. Dr. Yaman Sözbir, “Hemşirelik mesleğinin kadın doğasına uygun olduğu yönünde bir inanış mevcut. Bu durumun hemşirelik imajını olumsuz yönde etkilediği ve mesleğin statüsünün düşüklüğünde etkili olduğu öne sürülmektedir” dedi.
Son oturumda sunum yapanlara katılım sertifikalarını A Salonu’nda Şule Albayrak, B Salonu’nda ise Sümeyye Erdoğan Albayrak verdi.
