Tuğçe AYÇİN
COVID-19 pandemisi birçok alan üzerinde olduğu gibi spor endüstrisi üzerinde de derin etkiler yarattı. Şampiyonaların ertelendiği, liglere araların verildiği ve sporcu sağlığının tartışıldığı uzun bir sürecin ardından, geçtiğimiz günlerde dünyanın birçok ülkesinde futbol liglerinin kaldığı yerden devam etmesine karar verilmesiyle konuyla ilgili tartışmalar yeni bir boyut kazandı. Peki, spor endüstrisi pandemi sürecinden nasıl etkilendi? Normalleşme adımları atılsa da devam etmekte olan küresel salgın; kulüplere, sporculara ya da yayıncı kuruluşlara ne gibi zorluklar yaşattı? Konuyla ilgili merak edilenleri İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Güven Büyükbaykal ile konuştuk.
Profesyonel sporcu için geçimini sağlayan bir iş, hasta için tedavi yöntemi, televizyon için reyting aracı, iş insanı için ticari faaliyet… Yaşlara, mesleklere ya da sosyal sınıflara göre farklı faklı anlamlar ifade eden spor, şüphesiz ki dünyanın en önemli endüstri dallarından birisi. Dünya olarak içinden geçtiğimiz son dört ayda, bütün endüstri alanları gibi spor endüstrisi de COVID-19 pandemisinden nasibini aldı. 2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları, EURO 2020, Şampiyonlar Ligi, UEFA Avrupa Ligi, Copa America, NBA, 2020 Asya Kupası, Formula 1, CEV organizasyonları… COVID-19 nedeniyle ertelenen ya da iptal edilen spor faaliyetlerinden bazıları.
Normalleşme sürecinin başlamasıyla, dünyanın birçok ülkesinde liglere verilen ara sona erdi. Her ne kadar tedbirler çerçevesinde hareket edilse de virüsün ortadan kalkmadığı bir ortamda liglerin kaldığı yerden devam etmesi noktasında tartışmalar sürüyor. Sürecin başından bu yana sporcularda da COVID-19’a rastlanması özellikle sporcu sağlığı açısından endişe uyandırıyor. Öte yandan transfer politikalarının bu durumdan etkilenip etkilenmeyeceği merak konusu. COVID-19’un sporcu sağlığını olumsuz etkileyebileceğini kaydeden Prof. Dr. Büyükbaykal, “Transfer bütçelerinde daralma olacaktır. Değerini bulan ve çok talep gören oyuncuların da iyi fiyatlara satılması söz konusu olacaktır. Ayrıca amatör branşlarda da küçülmelere gidileceğini ya da tamamen kapatılmaların yaşanabileceğini düşünüyorum” şeklinde konuştu.
“İnsan Sağlığı Her Şeyin Üzerinde”
Ekonomik etkileri kadar sosyal etkileriyle de ülkeler üzerinde önemli rolü olan olimpiyat, şampiyona ve turnuvaların ertelenmesi ya da iptali de pandeminin spor üzerindeki etkisinin bir başka yönü oldu. Bu durumun hem ekonomik hem de sosyal etkilerinin hissedilebileceğini aktaran Prof. Dr. Büyükbaykal, bu tarz etkiler yaşansa da böyle bir süreçte insan sağlığının her şeyin üzerinde olduğunu söyledi.
“Yayıncı Kuruluşlar Ödeme Zorlukları Yaşayabilir”
İçinden geçtiğimiz dönemde yayıncı kuruluşlar da önemli bir gelir kaybına uğradı. Reklam ve sponsorluk anlaşmaları noktasında yaşanan zorunlu aksaklıkların yanı sıra spor malzemeleri ile lisanslı ürünlerin satışında sorunlar ortaya çıktı. Böyle bir dönemde yayıncı kuruluşların ödemelerde zorluklar yaşayabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Büyükbaykal, reklam ve sponsorluk anlaşmalarının iptal edilebileceğini dile getirdi. Prof. Dr. Büyükbaykal ayrıca, “Spor ürünü satışlarında düşüşler yaşanabilir ama özel ürünlerin maske dışında doğrudan tüketiciye arz edileceğini düşünmüyorum” dedi.
“E-Spora Olan İlgi Katlanarak Artacaktır”
İlerleyen dönemde spor sektöründe çalışan insanların işsizlik tehlikesiyle karşı karşıya kalması ihtimalini değerlendiren Prof. Dr. Büyükbaykal, sürecin sona ermesini beklemekten başka bir çare gözükmediğini ve bu durumun dünyanın bütün ülkeleri için geçerli olduğunu belirtti ve şu ifadelerle sözlerini noktaladı: “Yaşanan süreçte e-spor alanına hâlihazırda var olan ilginin katlanarak artacağını düşünüyorum. Mevcut potansiyel kendini ekonomik boyutuyla da gösterecektir. Diğer taraftan; salgın tamamen sona ererse, virüs mutasyona uğrarsa ya da aşı bulunursa, eskisi gibi kalabalık ve coşkulu tribünleri tekrar görebileceğimize inanıyorum. Dünyanın 100-150 yılda bir görebileceği normal dışı günlerden geçiyoruz. Tedbirlere uymaktan ve sabırla beklemekten başka bir çözüm bu noktada gözükmüyor. İnşallah insanoğlu bu sıkıntılı günleri de geride bırakacaktır.”
