Haber: Melek Öztürk
Editör: Özgür Recep Kocaoğlu
İstanbul, (İÜ Haber Merkezi) – Akademisyen ve müzisyen Güncel Gürsel Artıktay; müzikoloji ve kompozisyon çalışmaları ile müzikoloji bölümünü tercih etme nedenlerini İletim Gazetesi’ne anlattı.
Müzikoloji alanındaki akademik yolculuğu ile beste süreçlerinde yararlandığı ilham kaynaklarını değerlendiren Artıktay, hem kuramsal hem de pratik bir perspektiften müzikolojiye yaklaşarak sanat ve bilim arasındaki etkileşimi kendi deneyimleri doğrultusunda İletim Gazetesi ile paylaştı.
Sesin arkasındaki hayat
Müziğin yalnızca estetik ya da güzel seslerden ibaret olmadığını vurgulayan Artıktay; insanı, toplumu ve zihni anlamada müziğin güçlü bir araç olduğunu söyledi. Müzikolojiye olan ilgisinin üniversite yıllarında başladığını belirten Artıktay, “Lisans yıllarımda sesin arkasındaki aklı ve hayatı merak ettim. Bu merak beni müzikolojiye taşıdı” ifadelerini kullandı. Müzikolojiyi bir meslekten çok, hayatı anlama ve anlamlandırma yolculuğu olarak tanımlayan Artıktay, bu alanın yaşam boyu süren bir keşif süreci sunduğunu belirtti.
Müzikoloji yolculuğunun müzisyen kimliğine etkilerini değerlendiren Artıktay, bu sürecin müziğe bakış açısını değiştirdiğini söyledi. Eskiden içgüdüyle hareket ettiğini belirten Artıktay, “Artık yaptığım ve yapmak istediğim müziğe bilinçle bakıyorum. Hırsım kaybolmadı, yön değiştirdi. Şeffaf hedefler, ölçülebilir adımlar ve sakin bir çalışma disipliniyle ilerliyorum” dedi. Tutkusunu düzenle, sezgisini ise analizle buluşturduğunu ifade eden Artıktay, bu yaklaşımın ona daha büyük bir özgürlük alanı sunduğunu vurguladı.
“Eskiden sadece duyardım, şimdi büyüteçle dinliyorum”
Bir müzikolog olarak dinleme alışkanlıklarının zamanla değiştiğini belirten Artıktay, müziğe artık çok daha derinlikli ve analitik bir bakışla yaklaştığını söyledi. “Eskiden sadece duyardım; şimdi büyüteçle dinliyorum. Form geçişlerini, tekrar oranlarını, benzerlik–farklılık dengesini takip ediyorum” diyen Artıktay, bu yaklaşımın estetik hazdan ödün vermek anlamına gelmediğini vurguladı.
Kendisine ilham veren müzik dönemlerinden bahseden Artıktay, 1990’ların alternatif rock müziğinin ona cesaret ve özgürlük duygusu kazandırdığını söyledi. Postminimalist yaklaşımdan ise az malzemeyle derinlik kurmayı öğrendiğini belirten Artıktay, “Bu iki damar, müziğimde ritmik-melodikekonomi ile katmanlı dramaturjiyi buluşturuyor” dedi.
Küçük bir fikirden büyük bir yapıya
Beste süreçleri ve ilham kaynakları hakkında konuşan Artıktay, çalışmalarına genellikle küçük bir fikirle başladığını söyledi. “Genelde bir ritim, bir akor yürüyüşü ya da bir cümleyle başlarım. O; küçük çekirdek, kontrollü tekrar ve ince değişimlerle büyür” diyen Artıktay, bestelerinde formun dinleyici beklentisi ile bilgi akışı arasındaki dengede şekillendiğini belirtti.
İlham kaynakları arasında Anadolu’nun kültürel belleği, bilim tarihi, felsefe ve doğadaki örüntüler olduğunu söyleyen Artıktay, “Kendiliğinden örgütlenme fikri kulağımı diri tutar” dedi.
İnsanlar arasındaki güçlü bağ: Müzik
Müziğin tüm kültürlerde ortak bir unsur olarak bulunmasına dikkat çeken Artıktay, müziğin insanları bir arada tutan güçlü bir bağ olduğunu söyledi. “Müzik, hem biyolojik hem toplumsal uyumun taşıyıcısıdır, bizi bir arada tutar” diyen Artıktay, ritmin birlikte hareket etmeyi kolaylaştırdığını, melodinin duyguları buluşturduğunu belirtti.
Artıktay, tekrar ve varyasyonun, bellek ve beklentiyle konuşarak güven, iş birliği ve ortak anlam ufkunu güçlendirdiğini ifade etti. “Müzik, insan türünün biyokültürel imzasıdır süs değil, bağdır” diye konuşan Artıktay, müziğin sadece estetik bir öğe olmadığını, aynı zamanda toplumsal dayanışmanın temel taşlarından biri olduğunu vurguladı.
Müzikoloji mezunlarının çalışma alanları
Müzikoloji alanında eğitim almış kişilerin çalışma alanlarının çeşitliliğine dikkat çeken Artıktay, bu disiplinin sunduğu fırsatları şu sözlerle anlattı:
“Akademi (araştırma, ders verme), yayıncılık ve editörlük, arşiv ve koleksiyon yönetimi, kültür politikaları, medya ve eleştiri, müzik endüstrisinde analiz ve strateji, veri temelli katalog yönetimi ile yapay zekâ destekli müzik teknolojileri bu alanda çalışılabilecek başlıca alanlardır.”
Artıktay, müzikologların kanıt toplama, veri yorumlama ve kavramsal çerçeve kurma becerileri sayesinde sanat yönetimi ve prodüksiyon süreçlerinde de önemli katkılar sunduğunu söyledi.
