Engellilik Araştırmaları Yüksek Lisans Programı kapsamında düzenlenen Bahar Dönemi Seminerleri “Üniversite Öğrencilerinin Gözünden Üniversitelerdeki Engellilik Çalışmaları ve Her Yerde Braille” semineri ile başladı. Seminerin konukları Eğitimde Görme Engelliler Derneği’nden (EGED) Turgay Gümüş ve Emre Taşgın’dı.
İstanbul Üniversitesi Esnaf Hastanesi’nde 4 Nisan’da düzenlenen etkinlikte, Sosyal Bilimler Öğretmeni Emre Taşgın, EGED’in yürüttüğü “Engelli Üniversite Öğrenciler İnisiyatifi” projesi kapsamında yaptıkları çalışmaları anlattı. Taşgın, Türkiye’nin farklı üniversitelerdeki engelli öğrencilerin benzer engellerle karşılaştıklarına dikkat çekerek bir ortopedik engelli öğrencinin erişilebilir olmadığı için üç yıl kütüphaneye gidemediğine, kütüphaneyi erişilebilir yapmak için onlarca dilekçe vermek zorunda kaldığını belirtti.
Öğrencilere mevzuatta yer alan haklarını kazanmaları için savunuculuk eğitimleri verdiklerini söyleyen Taşgın, proje kapsamında anket, mülakat ve bilgi edinme başvurusu ile üniversitelerdeki erişilebilirlik durumuna dair raporlar hazırladıklarını belirtti. Taşgın, rapordaki çarpıcı verileri şu şekilde anlattı: “2015-2016 yılı verilerine göre Türkiye’de üniversitelerdeki engelli öğrenci sayısı 17166. Bu sayı toplam öğrenci sayısının on binde 25’i. Üniversitedeki engelli öğrencilerin yüzde 61,3’ü erkek, yüzde 38,7’si kadın, bu oran engelsiz olmayan öğrencilerde yüzde 54 erkek, yüzde 46 kadın. 94 üniversitenin yüzde 46,8’inde rampa, yüzde 32,9’unda uygun düzenlenmiş kaldırımlar, yüzde 19,1’inde hissedilebilir zemin uygulaması mevcut. Üniversitelerin yüzde 55,3’ü bünyelerinde herhangi bir yardımcı teknolojiye sahip değil. Yüzde 44,6’sı çeşitli çözümleri olduğunu belirtiyor.”
Edebiyat Öğretmeni Turgay Gümüş ise, bu sene başladıkları “Her Yerde Braille” kampanyası hakkında bilgi verdi. Gümüş, görme engellilerin etkin bir şekilde okuryazar olarak hayatlarını sürdürmeleri için braille alfabesinin önemine dikkat çekti: “Braille alfabesi bir dikdörtgen üzerinde yer alan iki kolon ve alt tarafları kabartılmış olan 6 noktadan oluşur. Farklı noktalar işaretlenerek 64 farklı kombinasyona ulaşılabilir. Alfabe Louise Braille tarafından 1825 yılında tamamlanmıştır.”
Gümüş, bugün yapılmış bir araştırma olmasa da Türkiye’de görme engellilerin sadece yüzde 10’unun braille alfabesi bildiğini ancak bu alfabenin eğitim hayatı dışında restoranda ne yiyeceğine karar verebilmekten, asansörde kaçınca katta ineceğini bilmeye kadar günlük yaşamda da ne kadar hayati bir öneme sahip olduğunu söyledi. Gelişen teknolojiyle birlikte braille alfabesinin de devrim geçirdiğini söyleyen Gümüş, bugün cep telefonundaki bir uygulamayla braille alfabesi kullanarak mesajlaşılabildiğini ekledi. Bu sebeplerle Gümüş, braille alfabesinin görme engelliler arasında yaygınlaşması, hayatın her alanında kullanılması ve toplumda buna karşı farkındalık yaratılması için çalıştıklarını söyledi.
Bahar Seminerleri 11, 18, 25 Nisan’da devam edecek.
