İstanbul Üniversitesi Yenikapı Batıkları Projesi Başkanı Prof. Dr. Ufuk Kocabaş, Türkiye’nin Chicago Başkonsolosluğu ev sahipliğinde Chicago Üniversitesi Oriental Enstitüsü’nde düzenlenen “Yenikapı Bizans Batıkları” konferansında İstanbul’un tarihi mirasını yaklaşık 8 bin 500 yıl öncesine götüren ve dünyanın en önemli arkeolojik keşiflerinden sayılan Yenikapı kazılarıyla ilgili detaylı bilgiler paylaştı.
Yoğun ilgi gören konferansın ardından soruları yanıtlayan Prof. Dr. Kocabaş, yaklaşık 8 yıl süren Yenikapı kazılarında “dünyanın en büyük batık gemi koleksiyonuna” ulaştıklarını kaydetti.
İstanbul Arkeoloji Müzeleri ile ortak yürütülen projede Bizans dönemine ait 37 geminin gün ışığına çıkarıldığını hatırlatan Prof. Dr. Kocabaş, “Türk bilim insanları olarak bu gemiler üzerinde çalışma fırsatımız oldu. Bunlardan 6’sı Bizans donanmasında kullanılan ve bugüne kadar ilk kez ortaya çıkan ‘galeya’ adlı kadırgalardı. Daha önce hiçbir kadırga kalıntısının ortaya çıkmamış olması çalışmanın önemini bir kat daha artırdı.” şeklinde konuştu.
iPad’in Atası Yenikapı Kazılarında Bulundu
Kazılarda galeyaların dışında açık denizlerde kullanılan yük gemilerinin de ortaya çıkarıldığını kaydeden Prof. Dr. Kocabaş, “Bunlardan 4’ü taşıdıkları yükle bulundu. Bu da dönemin ticaretinin daha iyi anlaşılabilmesi açısından büyük önem taşıyor. Kazı alanında çok iyi korunmuş on binlerce organik esere rastladık. Bunların içinde en nadir olanı, ‘dipdik’ diye de bilinen ahşap not defteri” dedi.
Balmumu ile not alınabilen ahşap not defterinin kapak bölümünde çok hassas bir terazi yer aldığını dile getiren Prof. Dr. Kocabaş, “iPad’in atası” olarak nitelediği dipdiklerin kazılarda ortaya çıkarılan en önemli parçalar arasında yer aldığını söyledi.
Taşıdığı amforalarla battığı belirlenen ve rekonstrüksiyonu yapılarak yüzdürülen ticaret gemisinin arka tarafında hem ısınmak hem de yemek pişirmek için kullanılan bir ocak bulunduğunu anlatan Prof. Dr. Kocabaş, şöyle devam etti: “Bunlara baktığımızda zamanın donmuş bir kesitini görebiliyoruz. Bu tür kalıntılarla kara kazılarında karşılaşma şansımız yok ama Yenikapı’da bir mucize eseri bunlar çok iyi korunmuş vaziyette günümüze ulaştı. Bizler de İÜ’nin uzmanları olarak bunları inceleme fırsatı bulduk. Bizans dönemi denizciliğine ait daha fazla bilgi aldık. Şu an bu tekne İstanbul Arkeoloji Müzelerinin bahçesinde sergileniyor. İsteyenler bir Bizans dönemi teknesine dokunarak, çok daha yakından bakarak inceleme şansına sahip oluyorlar.”
Konferansa Chicago Başkonsolosu Umut Acar‘ın yanı sıra çok sayıda Amerikalı akademisyen, öğrenci ve ABD’de yaşayan Türkler katıldı. Acar, konferansın gördüğü ilgiden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, “Ülkenizin tarihi ve kültürel miraslarını tanıtmak üzere organize ettiğimiz konferanslar dizisinin ikincisini gerçekleştirdik. Bu konferanslardan ilki Göbeklitepe kazılarıyla ilgiliydi ve ekim ayında İÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Prehistorya Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Özdoğan tarafından düzenlenmişti. Bugün de İÜ’den Prof. Dr. Ufuk Kocabaş Yenikapı kazılarıyla ilgili Amerikalılara ve ABD’de yaşayan Türklere bilgi verdi” dedi.
Acar, Türkiye’nin Chicago Başkonsolosluğu’nun konferanslar dizisinin devam edeceğini vurguladı.
Kaynak: AA
