Sümeyye YAĞCI
İstanbul Üniversitesi Tarih Topluluğu tarafından gerçekleştirilen “Padişah Türbeleri” başlıklı seminer, Edebiyat Fakültesinde düzenlendi. Osmanlı Padişah türbelerinin yapısı ve detayları üzerine konuşulan seminere, İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü mezunlarından olan Ayasofya Müze Müdürü Hayrullah Cengiz konuk oldu.
“Türbeler Döneminin Sanatını da Yansıtır”
Osmanlı Devleti’nin 36 padişahının türbelerini sırayla anlatan Cengiz, “Osmanlı sultanlarının 6’sının türbesi Bursa şehrindedir. İstanbul’un başkent olmasından sonra tahta çıkan 30 Osmanlı sultanının 29’u İstanbul’da bulunan türbelerde gömülüdür. Türbeler hakkında bu sayısal veriler önem teşkil eder ama başka bilimler açısından da önemli detaylar bulunmaktadır. Türbeler döneminin sanatını da yansıtır” ifadelerini kullandı.
“Osmanlı Mezar Taşları Mesajlar İçerir”
Cengiz, padişah türbelerinde mezar taşlarının önemli olduğunu ve özel detaylar içerdiğini ifade ederek, “Osmanlı mezar taşları mesajlar içerir. Vefat eden padişahın mezarının taşı için en az üç farklı dalda işin ustaları çalışmıştır. Öncelikle meşhur bir şaire şiir yazdırılır. Hattat ustası şiiri işler. En son mermer ustasına gönderilir. Bir padişah türbesinin hangi tarihte yapıldığını biliyorsanız eğer türbe üzerinde çalışan dönemin meşhur ustalarına ulaşmak zor değildir” dedi.
Taş Üzerindeki Dini Yazılar Ziyaretçiler İçindir
Padişah türbelerini içerisinde bulunan dini değerler açısından da değerlendiren Cengiz, “Türbelerde ayetler ve hadisler olduğunu görmekteyiz. Birçok türbeyi incelediğimizde karşımıza Mülk Suresi ve Bakara Suresi’nin 255. Ayeti çıkmaktadır. Aynı şekilde hadislerinde özenle seçilmiş olduğunu bilmekteyiz. Dönem hakkındaki araştırmalardan bilmekteyiz ki bu dini yazılar ölen şahsiyet için değil ziyaretçileri için yazılmaktadır. Bu özel bir detaydır. Türbeleri, detayları muhteşem şaheserlere dönüştürür” şeklinde konuştu.
“Gezerken İlim Öğrenmeye Çalışın”
Cengiz, restorasyonu yeni biten ve açılacak olan Hatice Turhan Valide Sultan Türbesi hakkında, “En fazla padişahın defnedildiği türbe olan Hatice Turhan Valide Sultan Türbesi’dir. Bu türbe aynı zamanda İstanbul ve Türkiye sınırları içindeki en geniş hacme sahip olan türbe olma özelliğini taşımaktadır. Son olarak şunu da belirtmek isterim, Ayasofya’nın içerisinde de birçok türbemiz bulunmaktadır” diyerek İstanbul’da öğrenim gören öğrencilere, “Tarihin barındığı İstanbul gibi bir şehirde müzeleri, türbeleri gezmeyi ihmal etmeyin. Gezerken ilim öğrenmeye çalışın” tavsiyesinde bulunarak konuşmasını noktaladı.
