Haber: Ceren Özden
İstanbul Üniversitesi Haber Merkezi
Ekotürk TV haber spikeri ve radyocu Ali Çağatay,12 Aralık’ta, İstanbul Üniversitesi (İÜ) Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne bağlı İşletme Kulübü öncülüğünde gerçekleştirilen “2008 Global Finansal Krizi ve Sonrası” konulu etkinlikte konuşmacı olarak yer aldı. 2008 yılındaki küresel krizi değerlendiren Çağatay, Türkiye’nin bu krizden etkilenmediğini belirtti.
“2008 Global Finansal Krizi ve Sonrası” başlıklı program, İÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde gerçekleştirildi. Etkinliğe Ekotürk TV haber spikeri ve radyocu Ali Çağatay konuk oldu. Sözlerine Amerika’nın 2008 yılında değişkenlik gösteren bankacılık sisteminin, Avrupa’yı önemli derecede etkilediğini ifade ederek başlayan Çağatay, Avrupa’nın bugün yaşadığı sıkıntıların Amerika öncülüğünde gerçekleştiğini belirtti.
“Kredi politikalarının değişmesi kriz yaşattı”
Amerikan bankalarının risk teşkil eden kredi politikalarının küresel krizi tetiklediğini söyleyen Çağatay, 2008 yılında değişen kredi politikaları sonucunda sadece Amerikan bankalarının değil Avrupa ülkelerindeki bankaların da battığını kaydetti.
“Amerikan bankaları bilerek borçları sattı”
“Amerikan bankacılık sektörü kendini korumak için kötü varlıklarını Avrupa bankalarına sattı, Avrupa bankaları batmaya başlayınca Amerika’nın yükü azaldı” ifadelerini kullanan Çağatay, bankacılık sektörünün etkilenmesinin birçok ülkenin iflasına sebep olduğunu bazılarının da iflasın eşiğinden döndüğünü belirtti.
“Ekonomi büyüdükçe insanlara para verdik”
Küresel çapta krize sebep olan Amerikan bankalarının, halka, gelir düzeyine bakılmaksızın, düşük faizle kredi vermelerini ekonominin büyümesi için yaptıklarını söyleyen Amerikalı ekonomistlerin sözlerinden örnek veren Çağatay, ortada olmayan bir paranın varlığından bahsettiklerini belirtti. Çağatay, “Küresel krize sebep olan durum, ödeme gücü olmayan insanlara kredi verilmesinden dolayı yaşandı” dedi.
“Avrupa’nın bugün içinde bulunduğu durumun sorumlusu Amerika’dır”
Sözlerine, Avrupa’nın ekonomik şartlarından örnek vererek devam eden Çağatay, bugün yaşanan Avrupa ekonomik krizindeki en büyük sorumlunun Amerika Merkez Bankası (FED) olduğunu ve yaşanan sorunların FED’in hesapsız şekilde para saçmasından kaynaklandığını aktardı.
“Türkiye krizden etkilenmedi, çünkü sistem dışıydı”
Türkiye’nin krizi yaşamadığını dile getiren Çağatay, Türkiye’nin sistem dışında kaldığını söyledi. Ayrıca kriz döneminde Türkiye’ye para akışının belli sektörlere yatırım şartıyla devam ettiğinin altını çizdi. Bu yatırımlardan bazılarına örnekler veren Çağatay, Türkiye’nin parayı ağırlıklı olarak inşaat sektöründe değerlendirdiğini belirtti.
“Ekonomik tetikçilik dünyanın gerçeği“
Gelişmemiş ülkelerin, ekonomik tetikçilerin zorunlu kıldığı yatırımları yapmak zorunda kaldığına da değinen Çağatay, Mısır’dan örnek verdi. Eski Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek’in ekonomik tetikçilerin öngördüğü yatırımları gerçekleştirdiğini aktaran Çağatay, Hüsnü Mübarek’ten sonra iktidara geçen Muhammed Mursi’nin darbeyle indirilmesinin, ekonomik tetikçilerin çalışmaları sonucunda gerçekleştiğinin altını çizdi.
“Amerika, ekonomik düzeni her zaman yönetir”
Amerika’nın ülkeler üzerinde her zaman ekonomik yaptırım gücü bulunduğunu kaydeden Çağatay, gelişmemiş ülkelerin bu tavrını “Amerika’nın sözünü dinlemek zorundalar” sözleriyle açıkladı.
“Büyüme ve kalkınma aynı değil”
Ekonomik tetikçilerin, ülkelere karşı belli vaatlerle iş yaptığının altını çizen Çağatay, “Devlet başkanlarının kapısına gelen bu ekonomistler, ülkelerin gerçek büyüme ve kalkınma oranlarının üstünde vaatlerde bulunurlar ancak düşük faizle verilen parada kalkınma değil, büyüme amaçlanır” dedi. Büyümenin, ülkelerin varlıklarıyla gerçekleştiğini belirten Çağatay, “Esas önemli olan kalkınmaktır, ekonomik tetikçiler bunu istemezler” diye konuştu.
“Hiçbir durum rastlantısal değildir”
Başta Ortadoğu ülkelerinde gerçekleşen iç karışıklıkların, savaşların ve darbelerin hiçbirinin rastlantısal olmadığının altını çizen Çağatay, gerçekleşen olayların gelişmiş ülkelerin isteği doğrultusunda yapıldığını söyledi.
Konuşmanın devamında Türkiye’nin mevcut ekonomi politikalarını da değerlendiren Ali Çağatay, ihracatta önde gelen ülkelerden birinin Türkiye olduğu dile getirdi. Konuyla ilgili okuma önerilerinde bulunan Çağatay, son olarak kendisine yöneltilen soruları cevapladı.
