Haber: Esmira İman
Editör: Sevgi Şahin
Kar leoparlarının sayısı bilinçsiz avlanma sebebiyle 200’e inmiş durumda.
20. yüzyıldan bu yana 3 bin 500’den fazla kar leoparı insan eliyle yok edildi. Kazakistan’ın ana sembollerinden biri olan kar leoparlarının korunması için Kazakistan’da yetkililer özel çalışmalar başlattı.
Kar leoparı, Orta Asya’da bulunan oldukça büyük vahşi bir kedidir. Kazakistan Kırmızı Kitabında (nesli tükenen ve tükenmek üzere olan canlıların listesi) ve Uluslararası Doğayı Koruma Birliği’nde (МSOP) “tehdit altındaki tür” olarak listede bulunuyor.
Kazakistan’ın Sembolü: Kar Leoparı
Güç, kuvvet ve refahı simgeleyen kar leoparı; Kazakistan’ın eski Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’ın çıkartmış olduğu kanun ile Kazakistan’ın devlet sembolü olarak kabul edildi. Kar leoparı, Kazakistan’ın şehri olan Almatı’nın resmi arması olup bazı eski tarz Kazak banknotlarında bulunuyor. Buryatia’da araştırma merkezlerindeki anketin sonuçları şunu doğruluyor: Bölgenin iyi korunduğu yerlerde kar leoparı sayısı artıyor. Örneğin, Sailyugemsky Milli Parkı’nın aktif olarak faaliyet gösterdiği Altay Dağları’ndaki Argut Nehri vadisinde. Altay-Sayan ekolojik bölgesindeki Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) ofisinin proje koordinatörü: “Çikhaçev Sırtı, Güney Altay ve Buryatia’daki Doğu Sayan Sırtı’nda acil koruma önlemlerine ihtiyaç var. Özellikle Okinsky bölgesindeki Doğu Sayan’da kar leoparları için koruma alanları oluşturmak gerekiyor. Bu olmadan, buradaki kar leoparı popülasyonu kademeli olarak yok olmaya mahkumdur” diye belirtti.
Rusya’daki kar leoparlarının çoğu 1990 ve 2000’lerde bilinçsiz avlanma sonucu yok oldu. Çoğu insan geçim sıkıntısı nedeniyle derileri çok değerli olan kar leoarlarını avlıyordu. Aynı zamanda derisinden ev dekorasyonu yapılıyor ve çoğunlukla Çin’e satılıyordu. O zamanlarda devlet, kar leoparlarını korumak amaçlı hiçbir çalışma başlatmamıştı. Kar leoparına gerektiği önemin verilmesinin sayılarının artmasına ve yaşam alanlarının genişlemesine katkıda bulunması bekleniyordu. Fakat doğru zamanda gereken çalışmalar yapılmadığı için kar leoparı sayısı ciddi oranda azaldı.
Kar Leoparlarına yönelik bir diğer tehdit de yiyecek kaynaklarının tükenmesi. Kar Leoparları, dağ keçileri, oğlaklar ve dağ koyunlarıyla beslenir. Fakat 21. yüzyılda bu hayvan türlerinin sayısı azaldığı için kar leoparları çiftlik hayvanlarına saldırmak zorunda kalıyor. Bu durum o bölgelerde yaşayan halkın ciddi oranda maddi kayba uğramasına sebep oluyor. WWF temsilcilerine göre bu durum en çok Tyva’da yaşanıyor.
Koruma Çalışmalarına Ağırlık Veriliyor
Kar leoparlarının yaşam alanı, doğal koruma alanlarını ve bölgesel rezervleri içeriyor. Bugün hem büyük çevre örgütleri hem de dağcılar devletin kar leoparlarını korumasına yardımcı oluyor. 2016 yılında WWF ve Altay Cumhuriyeti’ndeki Sailyugem Ulusal Parkı, eski kaçak avcıları bilinçlendirerek koruma çalışmalarına dahil etmeye başladı.
Devlet görevlilerin açıklamalarına göre, kar leoparlarını korumak için yılda ortalama 300 bin avro bağışlanıyor. Genel olarak toplanan fonlar, bu nadir yırtıcı hayvanların yaşam alanlarını iyileştirmek için kullanılıyor. Aynı zamanda devlet kuruluşları, Rusya’da kar leoparının korunmasına yardımcı olmak isteyenler için 2023’de Uluslararası Kar Leoparı Günü’nde, “Kar Leoparı Pasaportu”nu sundu.
Yetkililere göre kar leoparlarını korumak hâlâ insanlığın elinde. Sonuçta tek bir türün bile yok olması, ekosistemin önemli bir kısmının zarar görmesine neden olabiliyor. Kar Leoparlarının sayısı hala çok az ve kaçak avcılar da ortadan kaybolmuş değil. Ancak iyi haberler de var: son beş yılda yalnızca Krasnoyarsk bölgesinde kar leoparı popülasyonu, yaşanan göç ve devletin düzenlemiş olduğu denetim çalışmaları sonucu altı kat arttı.
Devletler, kar leoparı türünün korunması ve sayısının artması için çalışmalarına; özel kuruluşlar ise projelerini yürütmeye devam ediyor.
