Haber: Fırat Çelik
Editör: Sıla Ceylan
Ana kampüsü Tarihi Yarımada’da bulunan İstanbul Üniversitesi, kütüphane açısından zengin bir çevreye sahip. Bu kütüphanelerden bazılarının tarihi geçmişini, ne tür eserler barındırdıklarını ve daha fazlasını uzman kişilere sorduk.
İstanbul’un İlk Kamu Kütüphanesi: Beyazıt Devlet Kütüphanesi
İlk olarak “Kütübhâne-I Umûmî-I Osmâni” adıyla Beyazıt Camii Külliyesi’nin imaret (hayır kurumu) kısmında 1884 yılında hizmete açılmıştır. İmarethaneden kütüphaneye dönüştürülmesi esnasında II. Abdülhamid’in de şahsi bütçesinden yardımda bulunduğu kütüphane 1961’de “Beyazıt Devlet Kütüphanesi” ismini almıştır. Asıl hedefinin telif ve tercüme olarak yayımlanan her eserin bir nüshasının burada toplanması olduğunu belirten Danışma Memuru Vedat Bulat, “Burası devlet eliyle kurulan ilk kütüphanedir. 1928 Harf Devriminden sonraki bütün Türkçe kaynakların orijinalleri, 1928 öncesi yayınlanan gazetelerin ve dergilerin dijitalleri kütüphanemizin bünyesindedir.” dedi.
“1 Buçuk Milyona Yakın Kitap Taşındı”
Kütüphaneye yakın zamana kadar hemen hemen bütün kitapların bir nüshasının geldiğini fakat şu anda sadece süreli yayınların (gazete, dergi) olduğunu aktaran Bulat, 1.5 milyona yakın kitabın yeni açılan Rami Kütüphanesine (Rami Kışlası) taşındığını ve Beyazıt Devlet Kütüphanesi Koleksiyonu adı altında hizmet verdiğini bildirdi. Bulat aynı zamanda Beyazıt Devlet Kütüphanesi bir derleme kütüphanesi olduğu için, basılan bir broşürden, dergiden, gazeteden hatta paradan bir nüshanın buraya gelmesi gerektiğini aktarırken daha önceleri Osmanlı egemenliğinde bulunan yerlerdeki eserlerin de dijitallerinin arşivde bulunduğunu ve bunun Hakkı Tarık Us’un koleksiyonculuğu sayesinde olduğunu vurguladı.
“Ödünç Eser Almak Derleme Kanuna Aykırı”
Bulat, “Derleme kütüphanesi olduğu için buraya gelen okuyucu, gün içinde bizden aldığı kaynakları bize teslim etmesi gerekiyor. Ödünç verme gibi bir şey söz konusu olamaz. Derleme kanuna da aykırı zaten.” şeklinde konuştu. Son olarak açılış kapanış saatleri ile ilgili bilgi veren Vedat Bulat, kütüphanenin 08.30’da açıldığını, depo hizmetinin 18.00’da kapandığını, fakat 23.00’a kadar çalışma yapılabildiğini söyledi.
Darphaneden Kütüphaneye: Orhan Kemal İl Halk Kütüphanesi
Bina ilk olarak 1470-1475 yılları arasında, para basmak amacıyla “Darphane-i Amire” olarak inşa ettirilmiştir. Çeşitli yangın ve depremlerle harap olan bina onarılarak 18. yüzyılda; altın, gümüş ve sırma işlemecilerinin çalıştığı “Simkeşhane-i Amire” adını almıştır. 1981 yılında ise İstanbul İl Halk Kütüphanesi bu binaya taşınmış ve binanın ismi 2001 yılında “Orhan Kemal İl Halk Kütüphanesi” olmuştur.
“İl Kütüphanesi Olduğu İçin Çeşitlilik Çok”
Roman ağırlıklı olmak üzere 10 farklı kategoride kitapların bulunduğunu söyleyen kütüphane yetkilisi Şevki Avcı, “Dergi ve süreli yayınlar 2014 yılından itibaren kaldırıldı. 65 binden fazla kitabımız mevcut. Kişisel gelişim, sağlık ve çocuk kitapları gibi çeşitlilik de bulunmaktadır.” dedi. Avcı, kütüphaneye tamamen ücretsiz bir şekilde kayıt olunduktan sonra aynı anda 3 kitap alınabildiğini söylerken, alınan kitapların 15 gün içinde geri getirilmesi gerektiğini fakat kitap bitirilmezse 15 gün daha ek süre verilebileceğini belirtti.
